Plac Litewski w Lublinie i Fontanna Multimedialna.
Czy wiecie jaki jest największy plac w Lublinie? Oczywiście Plac Litewski w Lublinie. A dlaczego litewski? Jego nazwa pochodzi jeszcze z czasów zawarcia Unii Lubelskiej. To właśnie w tym miejscu obozowali Litwini którzy przybyli na sejm. Zapraszam na wycieczkę po tym pięknym miejscu, jest naprawdę wiele do zobaczenia, wiele na które większość nie zwraca uwagi.
Ale cofnijmy się w czasie do okresu kiedy zabudowa Lublina zaczęła przekraczać linię wałów z połowy XVI wieku. Po za wałami jako pierwsi Firlejowie zbudowali sobie dwór (nazywany Radziwiłłowskim) w miejscu obecnego gmachu (Plac Litewski 3). Wojewoda Firlej miał w nim gościć w 1569 roku Zygmunta Augusta który przybył do miasta Lublin w celu podpisania aktu unii polsko-litewskiej nazwanej Unią Lubelską. I właśnie tu po za wałami na rozległym majdanie rozłożyli się litewscy posłowie. Rozległość placu była wielka sięgając aż do kolejnej linii obwałowań ziemnych jakimi miasto otoczyło się od zachodu ok 1620 roku w czasach zagrożenia inwazją turecką. Obwałowania oparto o stromy brzeg doliny Czechówki tworząc dobrze zachowany bastion przy ulicy Chmielnej. Wały biegły wzdłuż ulicy Czechowskiej (późniejszej 3 maja).
Na wschód od dworu Firlejów w końcu XVII wieku powstał pałac Czartoryskich. W 1819 roku natomiast na polecenie generała Zajączka utworzono plac Musztry który utwardzono, ogrodzono i posadzono topole. W 1826 roku odtworzono rozebrany wcześniej pomnik Unii Lubelskiej. W latach 60. XIX wieku przystąpiono do budowy pałacu dla Lubelskiego Rządu Gubernialnego. W środkowej części Placu Litewskiego w latach 1874-1876 wybudowano cerkiew prawosławną pod wezwaniem Podwyższenia Krzyża Świętego którą rozebrano w latach 1924-1925. Południowo-zachodnia część placu od początku XX wieku stała się miejscem pomników. Powstały tu: pomnik Konstytucji 3 Maja, Grób Nieznanego Żołnierza, pomnik Wdzięczności oraz pomnik konny Marszałka Józefa Piłsudskiego.
Fontanna Multimedialna w Lublinie.
Ale to co najbardziej przyciąga mieszkańców Lublina i turystów na Plac Litewski to Fontanna Multimedialna i pokazy multimedialne które odbywają się przez całe lato. Pokazy multimedialne to połączenie wody i laserów tworzące żywe obrazy na wodzie która wystrzeliwuje na kilkanaście metrów od poziomu fontanny. Obrazy są jak film science-fiction i na długo pozostają w naszej pamięci. Zapraszamy na film z pokazy "Legenda o Czarciej Łapie".
A poniżej Plac Litewski nocą...
Pomnik Unii Lubelskiej - pierwotny pomnik był wystawiony jeszcze w 1569 roku na polecenie króla Zygmunta Augusta. Znajdował się on przed nieistniejącym kościołem Bonifratrów. Obecny pomnik który możemy oglądać pochodzi z 1826 roku i został wystawiony na specjalnie usypanym kopcu z inicjatywy księdza Stanisława Staszica. Na cokole widnieje para postaci podająca sobie dłonie jako symbol Polski i Litwy.
Pomnik Konstytucji 3 Maja - pochodzi z 1916 roku kiedy to na kamiennym głazie posiadał napis "NA PAMIĄTKĘ OBCHODÓW 125 ROCZNICY 3 MAJA 1791-1916". Po drugiej wojnie światowej został usunięty dalej w głąb skweru i dopiero w 1981 roku został postawiony na dawnym miejscu z nową datą 1791-1981 oraz zwieńczono kamiennym orłem.
Pomnik Nieznanego Żołnierza - znajduje się obok pomnika konstytucji 3 Maja już od lat dwudziestych XX wieku. Pomnik to płyta pod którą znajdowała się trumna z prochami NN obrońców Lwowa. Po II wojnie światowej na polecenie władz komunistycznych prochy zostały usunięte w jeden symboliczny pochówek dla całego kraju. Dziś na płycie z różowego piaskowca widnieje napis "NIEZNANY ŻOŁNIERZ POLEGŁ W W ALCE O WYZWOLENIE NARODOWE I SPOŁECZNE". Pomnik jest także poszerzony o płyty pod którymi znajduje się ziemia z wielu pól bitew. W pobliżu stał od 1945 roku pomnik Wdzięczności dla Armii Radzieckiej z postacią żołnierza radzieckiego z rozwianym sztandarem ale na szczęście został ten obiekt w 1989 roku usunięty. Rzeźbę możemy oglądać nadal w Galerii Sztuki Socrealizmu Muzeum Zamoyskich w Kozłówce.
Mój ulubiony pomnik Marszałka Józefa Piłsudskiego został ustawiony w 2002 przy płycie Pomnika Nieznanego Żołnierza. Na cokole ujrzymy model w skali 1:1 postaci Marszałka Józefa Piłsudskiego na koniu.
Poniżej zdjęcia z 2012 roku kiedy Plac Litewski był przed modernizacją.
